زمینه و هدف: مدیریت، کنترل و تصفیه ی فاضلاب های صنعتی به لحاظ زیست محیطی و حفظ آب های زیرزمینی یک ضرورت به شمار می رود. استفاده از روش هایی علمی و جدید که در عین حال فاقد پیچیدگی های فنی سامانه های پیشرفته ی تصفیه نیز باشند، امکان سنجی می گردند. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه ی تجربی با رویکرد کاربردی در مقیاس آزمایشگاهی بوده که در یک سیستم ناپیوسته انجام شد. حجم نمونه ی کل و تعداد آزمایش ها با استفاده از روش سطح پاسخ از نوع طرح مرکب مرکزی تعیین گردید و اثر چهار عامل (pH، دوز نانوذرات، زمان تماس و شدت امواج فراصوت) همگی در سه سطح، در فرآیند سونوکاتالیستی با استفاده از نانوذرات اکسید مس برای حذف CODفاضلاب لبنیاتی مورد بررسی قرار گرفت و شرایط بهینه ی حذف و مدل آنالیز واریانس گزارش گردید. یافته ها: مقایسه بین راندمان تجربی و پیش بینی شده حذف اکسیژن مورد نیاز شیمیا یی طی فرایند سونوکاتالیستی نشان داد مدل آنالیز واریانس برازش خوبی به داده ها داشته است و مقادیر بهینه ی پیش بینی شده متغیرها برای دستیابی به بالاترین راندمان حذفCOD به ترتیب برای pH، دوز نانوذره، زمان تماس و شدت امواج فراصوت، 10/59، 0/05گرم، 60 دقیقه و 84/89کیلوهرتز به دست آمد. نتیجه گیری: روش طراحی آزمایش سطح-پاسخ، روشی کارآمد در کم کردن هزینه ها و آزمایش ها می باشد. بررسی اثرات متقابل متغیر ها می تواند ما را در درک بهتری از اثر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته یاری کند. انجام چنین مطالعاتی که جدیدترین روش های علمی را در تصفیه ی پساب های صنعتی مورد بررسی قرار می دهد، بهترین راه حل برای دستیابی به دانش روز و کاهش خسارات زیست محیطی است.

زمینه و هدف: فعالیت های انسانی، مقادیر زیادی نیتروژن، فسفر و مواد آلی وارد اکوسیستم های آبی نموده است. مواد و روش ها: نمونه های فاضلاب شهری و صنعتی به ترتیب از تصفیه خانه پرکند آباد شماره یک مشهد و تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی کلات تهیه گردید. نمونه های فاضلاب به منظور حذف فعالیت مواد معلق درشت و باکتری ها به مدت یک ساعت ته نشین و سپس استریل گردید. جلبک کلرلا ولگاریس از جهاد دانشگاهی مشهد خریداری و در محیط کشت اختصاصی تحت شرایط نور سفید تک رنگ با روشنایی 350±, 5000 لوکس، تناوب نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی، درجه حرارت 2±, 25 درجه سانتیگراد و pH نزدیک به خنثی (5/8-7) در مدت زمان 10 روز تکثیر شد. سپس یک لیتر از محلول فوق به راکتورهایی به حجم 10 لیتر حاوی نمونه فاضلاب شهری، صنعتی و محیط کشت اختصاصی بارگذاری گردید و در مجاورت نور بمدت 10 روز هوادهی شد. در فواصل زمانی معین هر 2 روز یکبار) نمونه هایی از راکتورها جهت اندازه گیری پارامترهای COD، نیتروژن کل، فسفرکل، pH و مقدار کلروفیل گرفته شد. یافته ها: راندمان حذف جلبک کلرلا ولگاریس برای COD، نیتروژن کل و فسفرکل در فاضلاب شهری 69/63، 52/12 و 79/13 درصد و برای فاضلاب صنعتی 57/66، 34 و 18/50 درصد می باشد. بر اساس یافته ها، کارایی جلبک در حذف مقدار اکسیژن مورد نیاز شیمیایی بیشتر و برای نیتروژن کل کمتر از بقیه آلاینده ها بود. همچنین در فاضلاب شهری کمترین کارایی در حذف نیتروژن کل بود. کارایی جلبک در حذف آلاینده ها در فاضلاب صنعتی بهتر از فاضلاب شهری بود. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که محیط فاضلاب شهری و صنعتی می تواند یک محیط مناسب برای رشد و تکثیر جلبک کلرلا ولگاریس باشد. همچنین این ریزجلبک توانایی حذف مواد مغذی موجود در پساب را دارد.

تالاب انزلی در جنوب غربی دریای خزر واقع شده و مساحت حوضه آبریز آن در حدود 3610 کیلومتر مربع است. شرایط هیدرودینامیکی و زیست محیطی خاص این تالاب، آن را به یکی از نواحی خاص برای زیست گونه های مختلف جانداران تبدیل کرده است. از این رو توجه به میزان آلودگی های مختلف و پراکنش آن ها در نواحی مختلف تالاب از جمله موضوعاتی است که مورد توجه است. آلودگی های آلی ناشی از ورود فاضلاب های صنعتی و خانگی بوسیله رودخانه های منتهی به تالاب از جمله مشکلات اصلی آن است. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت هیدرودینامیک و کیفیت آب در تالاب انزلی، با استفاده از مدل عددی دوبعدی MIKE21 سعی در شبیه سازی رفتار هیدرودینامیکی و تعیین اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) به عنوان شاخص آلودگی های آلی در تالاب انزلی، شده است. با جمع آوری اندازه گیری های موجود در منطقه و مقایسه آن با نتایج مدل سازی، کالیبراسیون و صحت سنجی مدل صورت گرفته است. در نهایت بر اساس نتایج حاصله از مدل، در سه بازه زمانی شامل، ابتدای فصل باران، فصل باران و فصل خشک، وضعیت تالاب بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که در فصل خشک با کم شدن دبی های ورودی به تالاب و پایین آمدن سطح آب در آن و غلظت آلودگی ها افزایش می یابد بطوری که وضعیت کیفیت آب در آن بحرانی می شود. بر اساس نتایج مدل در ماه آگوست (فصل خشک)، در اکثر نقاط تالاب غلظت COD بیش از 30 میلی گرم بر لیتر است. این مقدار در قسمت های مرکزی و مصب تالاب به حدود 80 میلیگرم بر لیتر می رسد. با تکیه بر نتایج این تحقیق لزوم مدیریت منابع آب بالادست تالاب آنزلی در فصول خشک به شدت احساس می شود.

به کارگیری فاضلاب شهری در کشاورزی بسته به خصوصیات آن می تواند سودمند یا زیان بار باشد. کیفیت فاضلاب باید با توجه به اثرات آن بر خاک، گیاه، دام و انسان ارزیابی شود. برای بررسی اثر بیماری با پساب تصفیه خانه شمال اصفهان، بر خواص فیزیکی و شیمیایی خاک منطقه، از طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و چهار تیمار آبی در زمین های تصفیه خانه که به مدت 9 سال با پساب آبیاری شده بود، استفاده گردید. تیمارهای آبی شامل: فاضلاب ورودی به تصفیه خانه (تصفیه نشده)، فاضلاب نیمه تصفیه (خروجی استخر ته نشینی اولیه)، فاضلاب خروجی (تصفیه شده) و آب چاه تصفیه خانه بود. برای بررسی خواص فیزیکی خاک از اعماق صفر تا پنج و پنج تا ده سانتی متری از هر پلات نمونه گیری به عمل آمد. برای مقایسه خواص فیزیکی خاک تصفیه خانه و خاک مزرعه مجاور که هیچ گونه تیماری در آن اعمال نشده و آبیاری آن با استفاده از چاه شخصی بوده است. از خاک مزرعه مجاور نیز نمونه برداری شد. برای بررسی کیفیت تیمارهای آبی در هر نوبت آبیاری از کلیه تیمارها نمونه گیری شد و اندازه گیری های لازم انجام گرفت. نتایج نشان داد که کلیه تیمارهای پساب از لحاظ اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) و مواد معلق (SS) و تیمارهای فاضلاب ورودی و نیمه تصفیه شده از لحاظ کدورت و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD5)، بیشتر از حد استاندارد ایران می باشند. از نظر طبقه بندی، فاضلاب ورودی دارای درجه متوسط است. تیمارهای پساب از نظر هدایت الکتریکی، نسبت جذب سدیم، سدیم و سرب دارای میزان کمتری نسبت به آب چاه می باشند. کلیه تیمارها ار لحاظ نفوذپذیری در درجه خوب و از نظر کلراید در درجه متوسط هستند. سرب کلیه تیمارها به مراتب کمتر از حد مجاز است. میانگین جرم مخصوص ظاهری خاک و درصد رطوبت در گنجایش زراعی (FC) روند خاصی را دنبال نمی کند. نتایج این طرح نشان می دهد، که زمین آبیاری شده با پساب به مدت 9 سال دارای جرم مخصوص ظاهری کمتر، درصد رطوبت بیشتر (درFC ) و نفوذ نهایی کمتر نسبت به مزرعه مجاور آبیاری شده با آب چاه می باشد.

در این تحقیق از آنزیم پراکسیداز ترب کوهی برای حذف فنل استفاده شده است. ابتدا امکان پذیری فرآیند در مقیاس آزمایشگاهی و با محلولهای سنتزی 1 تا 10 میلی مولاز فنل مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج بیانگر این بود که این آنزیم به طور موثری قادر به حذف ترکیبات فنی از پسابها می باشد و توانایی آن، در محدوده وسیعی از pH، دما و غلظت آروماتیک حفظ می شود. در این تحقیق، میزان حذف ترکیبات فنلی در راکتور ناپیوسته و در شرایط بهینه برای راندمان حذف 95 درصد و 100 درصد، توسط آنزیم بر روی پساب سنتزی و صنعتی و در محدود غلظتهای کم و زیاد فنل (1 و 10 میلی مولار) مورد بررسی قرار گرفت. پساب صنعتی مورد استفاده، پساب کارخانه روغن زیتون با غلظت فنل 1221 میلی گرم در لیتر (13 میلی مولار) و pH برابر3.5  بود که در انتهای واکنش، این ترکیبات فنلی به پلیمرهای نامحلول تبدیل شده و رسوب کردند. در هریک از سیستم های پساب – آنزیم مقادیر هیدزوژن پراکسید، آنزیم، پلی اتیلین گلیکول، pH و بافر، بهینه سازی شد. همچنین زمان واکنش لازم برای دستیابی به حذف 95 درصد فنل به دست آمد. طبق این نتایج اکسیژن موردنیاز شیمیایی و بیو شیمیایی به ترتیب به میزان 58 و 78 درصد کاهش یافت. نتایج آزمایشگاهی نشان داد که افزایش غلظت آب اکسیژنه بیشتر از مقدار بهینه آن سبب غیر فعال شدن آنزیم شده و متعاقبا کارایی حذف آنزیم را کاهش می دهد. از طرف دیگر افزایش آنزیم، پلی اتیلن گلیکول و زمان واکنش، به بیشتر از مقادیر بهینه آنها، راندمان حذف را به مقدار بسیار جزیی افزایش می دهد.

هدف از انجام این مطالعه بررسی راندمان حذف صافی دانه درشت در حذف اکسیژن موردنیاز شیمیایی، نیترات از شیرابه تازه حاصل از محل دفن زباله های جامد شهری بود. نمونه گیری در سه سرعت 0/5، 1 و 1/5 متر بر ساعت شامل نمونه گیری از ورودی و خروجی صافی جهت تعیین غلظت نیترات، اکسیژن مورد نیاز شیمیایی صورت گرفت. میانگین راندمان حذف COD در سرعت 0/5، 1 و 1/5 متر بر ساعت به ترتیب برابر 84، 85 و 88 درصد، میانگین راندمان حذف نیترات در سرعت 0/5، 1 و 1/5متر بر ساعت به ترتیب برابر 88، 88 و85 درصد بود. مقادیر خروجی COD و نیترات کمتر از استاندارد محیط زیست بود. ( p <0/05) براساس نتایج بدست آمده حذف نیترات با صافی درشت از نتایج COD بدست آمده بهتر بود.

مقدمه: در صورت حضور یون هایی مانند کلراید، برماید و یداید، در نمونه های فاضلاب و به ویژه فاضلاب های شور، مقدار گزارش شده به عنوان مقدار اکسیژن مورد نیاز شیمیایی COD) یا(Chemical oxygen demand ، مقدار حقیقی نمی باشد. هدف از این مطالعه تعیین میزان خطای آزمایش اندازه گیری COD ارایه شده در "روش های استاندارد آزمایشات آب و فاضلاب" در حضور یون کلراید برای فاضلاب های شور و غیر شور با غلظت های مختلف COD بود.روش ها: آزمایش به دو شکل انجام شد. روش اول بدون هر گونه حذف یون کلراید بود و روش دوم از روش حذف یون کلراید پیشنهادی در "روش های استاندارد آزمایشات آب و فاضلاب" استفاده شد. در این روش برای حذف اثر تداخل یون کلراید از نسبت HgSO4:Cl، 10:1 استفاده شد. تعداد نمونه ها 22 عدد بود و تمامی آن ها با دو بار تکرار سنجش گردید. گستره غلظت NaCl و COD در نمونه ها به ترتیب در محدوده 1.5-5g/L و 400-1500 mg/L متغیر بود. نمونه ها به دو بخش فاقد نمک به عنوان شاهد و حاوی نمک تقسیم شد.یافته ها: مقدار خطا در روش اول (بدون حذف شوری) معادل 16 درصد و در روش دوم (پس از حذف شوری) معادل 10.2 درصد بود. در روش دوم 63.6 درصد از داده های قرائت شده از مقدار واقعی کمتر بود؛ در حالی که در روش اول 36.4 درصد از داده ها از مقدار واقعی کمتر بودند.نتیجه گیری: حضور یون کلراید در فاضلاب های شور سبب ایجاد خطا در مقدار قرائت COD شد که این خطا گاه مثبت و گاه منفی است. در غلظت های بالای COD، مقدار خطا بیشتر است که دلیل آن را می توان از یک طرف به اکسیداسیون یون کلراید توسط دی کرومات و از طرفی به مقدار مواد آلی باقی مانده و اکسید نشده مرتبط دانست.

در این تحقیق، اثر مداخله ای پرسولفات پتاسیم و پراکسید هیدروژن در آزمایش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) در حضور رنگ راکتیو آبی 19 بررسی شد. آزمایش COD به طور گسترده برای تخمین میزان مواد آلی کربنه موجود در آب و فاضلاب استفاده می شود. این آزمایش می تواند تحت تاثیر عوامل مداخله گر معدنی نظیر کلراید، نیتریت، یون آهن 2 ظرفیتی و سولفید قرار گیرد. مزاحمت کلراید و نیتریت به ترتیب به وسیله سولفات جیوه و اسید سولفامیک پیشگیری می شود. تا به حال به اثر مداخله ای پرسولفات و پراکسید هیدروژن در منابع استاندارد آزمایش های آب و فاضلاب اشاره ای نشده است. نتایج این مطالعه نشان داد که نمونه های فاقد مواد آلی در حضور غلظتهای متفاوت پرسولفات پتاسیم و پراکسید هیدروژن دارای مقادیر مختلفی از COD هستند. بنابراین توصیه می شود تا به اثر مداخله ای پرسولفات پتاسیم و پراکسید هیدروژن در آزمایش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی توجه گردد.

زمینه: اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD) از مهم ترین شاخص های درجه آلودگی فاضلاب است که با استفاده از روش های بیولوژیکی تصفیه فاضلاب می تواند مقدار آن را تا حد استاندارد کاهش داد.هدف: مطالعه به منظور بررسی حذف BOD از فاضلاب های شهری با استفاده از پایلوت صافی چکنده انجام شد.مواد و روش ها: پایلوت مورد استفاده شامل یک محفظه فلزی استوانه ای شکل به قطر 1 متر و ارتفاع مفید 1.8 متر و محیط رشد PVC بود که در تصفیه خانه صاحب قرانیه تهران مورد بهره برداری قرار گرفت و محیط رشد آن به سه لایه مختلف تقسیم بندی شد و هوادهی طبیعی مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش های پایلوت در دو مرحله جداگانه انجام شد. اندازه گیری BOD به روش استاندارد شده یدومتری وینکلر انجام گرفت.یافته ها: در مرحله اول مطالعه با توجه به بار هیدرولیکی 2.25 لیتر در دقیقه، زمان ماند 4/5 دقیقه و BOD ورودی 278 میلی گرم در لیتر، میانگین حذف BOD معادل 80% بود. در مرحله دوم تحقیق با افزایش بار هیدرولیکی به 3.75 لیتر در دقیقه با توجه به زمان ماند 3/5 دقیقه و BOD ورودی 242 میلی گرم در لیتر، حذف BOD 68% به دست آمد.نتیجه گیری: در این مطالعه صافی طی دو مرحله کند و متوسط مورد بهره برداری قرار گرفت، افزایش بار سطحی (SOR) به میزان 60% و بهره برداری در بار سطحی متوسط، میانگین درصد حذف BOD را به میزان 12% کاهش داده، ولی کیفیت پساب در هر دو حالت بهره برداری، مطابق استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست کشوری جهت آبیاری زمین می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.